Tulpen op antieke tegels


Eén bloem stak in de Gouden Eeuw alle andere in populariteit naar de kroon: de tulp. Deze van oorsprong Turkse bloem was zelfs zo geliefd dat er vele albums werden gemaakt met afbeeldingen van tulpen, nauwkeurig weergegeven in aquarel en dekverf. Een beroemd tulpenboek is dat van Jacob Marrel, waar deze schildering uit komt. Bij iedere bloem is de naam van de variëteit geschreven. De meeste zijn gevlekte tulpen met onregelmatig gevormde bloembladeren, die in de 17de eeuw zeer geliefd waren. Pas aan het begin van de 20ste eeuw ontdekte men dat de gevlekte patronen door een virus veroorzaakt werden en dat deze planten dus eigenlijk ziek waren.

 

 

 


Tulpen waren in het 17de-eeuwse Nederland niet alleen populair maar ook zeer kostbaar. De tulp was in de 16de eeuw in Nederland ingevoerd vanuit Turkije. In de loop van de 17de eeuw kwam Nederland in de ban van een rage: de tulpenmanie of tulpomanie. Er ontstond een enorme speculatiezucht en een windhandel in tulpenbollen: de bollen werden al (door)verkocht voordat ze bij een handelaar in bezit waren en een exclusieve bol kon - in de toptijd - evenveel opbrengen als een Amsterdams grachtenpand! Vooral de tulpen uit de omgeving van Haarlem deden het goed. Na de top in 1636-1637 stortte de tulpenhandel in en bleven vele kopers en verkopers geruïneerd achter. De tulp bleef echter populair en werd zelfs een nationaal symbool van Nederland. Op 17e eeuwse antieke tegels worden tulpen ook veelvuldig afgebeeld. Wat opvalt uit die tijd is dat men  toen al veel moeite deed om de bloemen van de tulpen qua kleur heel nauwkeurig te schilderen. Waarschijnlijk heeft men daarbij de bedoeling gehad om iets van de vele kweekvormen op de tegels terug te laten komen. Als voorbeeld een flink aantal tegels hieronder.

 

Naast de normale maat van 13x13 cm werden ook grootformaattegels gemaakt. Dit 17e eeuwse exemplaar van het Wan Li type heeft een maat van 17x17 cm.


Tegel met een man die een bloem boven zijn hoofd draagt, een tulp.
In zijn andere hand houdt hij een voorwerp vast wat w.s. een tulpenbol
moet voorstellen. 1e helft 17e eeuw.




De toppen van de bloemblaadjes van de tulp rechts zijn uitgevoerd in oranje. In  het onderste deel van de bloem overheersen de kleuren blauw en mangaan(paars).

Met name de bladen en het grondje zijn prachtig harmonieus uitgevoerd, overigens wel gefantaseerd.

Als hoekvulling de Bourgondische lelie van het type wat niet zoveel voorkomt op polychrome tegels. 1e helft 17e eeuw.


Fotoalbum: Tulpen op antieke tegels, 1e helft 17e eeuw(1)


Fotoalbum: Tulpen op antieke tegels, 1e helft 17e eeuw (2)


Fotoalbum: Tulpen op antieke tegels, 1e helft 17e eeuw (3)


Fotoalbum: Tulpen op antieke tegels, 18e/19e eeuw  eeuw

Tegels met een tulp. 18e/19e eeuw.


Majolicaschotel met tulp. 17e eeuw

Tegel met een drietulp. Ca. 1920


Tableau van twee tegels, voorstellende een tulp, vermoedelijk gemaakt in Hoorn, ca. 1630-1650


Goudse kleipijpen

kleipijpen met tulp. Zijmerkpijpjes. Midden 18e eeuw. Gouda


Kleipijp (AK). Dubbelconisch. Hielmerk: Tulp. Gouda. Midden 17e eeuw.
 Pijpenmaker: Jan Jacobsz Coppedraijer.
Vindplaats: Dordrecht Bleijenhoek