Mensen: Drinkers, proosters, zuipers en kotsers


Antieke tegels met drinkende mensen, Proost & Toost.

Cirkeltegel met drie drinkglazen. Het gaat om roemers of berkemeiers. Ca. 1600


Berkemeier drinkglas. 17e eeuw

Ook dit onderwerp hebben de tegelschilders niet laten liggen. Te kust en te keur zijn personen te zien op de tegels die gezellig drinken, of zich te buiten gaan aan bier en sterke drank. Mannen en vrouwen ook vrolijk dansend met het glas of bierpul in de hand. Eigenlijk niet zo vreemd, in een tijd waarin het water onbetrouwbaar en van slechte kwaliteit was. Opmerkelijk is het dat wij nog geen vroege gekleurde kwadraat of cirkeltegels zijn tegengekomen waar drinken, of het gebruik van drank het hoofdmotief is. In het begin van de zeventiende eeuw en verder zien we alleen maar blauwe tegels met drinkers. Rond de achttiende eeuw een enkele paarse en dan meestal nog als onderdeel van een tableau. Het zijn niet echt spectaculaire tegels, op een enkele grote mooie blauwe afbeelding na. Toch valt er veel op te ontdekken als je goed naar de details kijkt: roemers, fluitglazen en ze worden zeker verzameld door de drankzuchtigen onder ons. Grappig en zelfs boeiend zijn ze wel, niet in de laatste plaats omdat ze een grote mate van herkenbaarheid in zich herbergen. Wij laten u een aantal drinkers zien en sluiten af met de gevolgen van overmatig drank gebruik met een aantal “kotsers” die net zo vaardig en moeiteloos uit het penseel van de oude tegelschilders spoot. Proost!

Proosten – ook wel een toost genoemd- doet men gewoonlijk bij bevestigen van een heilwens met een heildronk. Dat wil zeggen dat men drinkt op iemands welzijn, waaronder de goede gezondheid. Na het uitspreken van de heilwens, wordt in een groter gezelschap het glas geheven onder het uitspreken “proost,” “gezondheid, “lechajem” of het verwante “daar ga je” en een slok genomen. In een kleiner gezelschap wordt de heildronk op andermans welzijn niet bevestigd door het glas te heffen, maar door te klinken; het gevulde eigen glas eerst tegen andermans gevulde glas te tikken. Daarna wordt de eerste slok genomen, soms worden eerst nog de gebogen armen met het glas in elkaar gestoken. Het woord proost is afgeleid van het Latijnse prosit. Dat is letterlijk te vertalen als het strekke u tot voordeel.

De meningen over de herkomst van het gebruik van toosten verschillen, het zou een gebruik uit de middeleeuwen kunnen zijn, ter voorkoming van vergiftiging. Een voorbeeld van dit gebruik uit de middeleeuwen is dat bepaalde groepen ridders tijdens oorlogen vredesbesprekingen voerden. Dit om bijvoorbeeld een coalitie te smeden of om de oorlog te beëindigen. Wantrouwen tussen de verschillende groepen leidde ertoe dat men vreesde voor een vergiftigd drankje. Voordat men de lippen aan de bekers zette was het gebruikelijk om de bekers tegen elkaar aan te slaan, hierdoor kwam er altijd wel een beetje drank van de ene in de andere beker. Op deze wijze kon men er op vertrouwen, als een ongeschreven regel, dat het drankje niet vergiftigd zou zijn door de andere zijde. Maar wij zijn te vertrouwen, het is maar dat u het weet, want…


Vijf tegels met een gehoornde satyr met drinkkan.  Mythologische tegel. De satyr staat bekend om zijn lust voor wijn
en het verleiden van nimfen. 17e eeuw


Fotoalbum: Drinkers 17e eeuw (1)

tegeldrinkerprooster17eeeuw4dec201550crop.jpg
tegelberoepdrinkebroer165010nov201870crop.jpg
tegeldrinkebroer17eeeuw7sept201960crop.jpg
tegeldrinkebroer17eeeuw1okt201960crop.jpg
tegeldrinkebroererik17eIMG_436620crop.jpg
tegeldrinkebroererikIMG_436420crop.jpg
tegeldrinkebroerschaapherdermetschepel17eeeuw11sept2019crop.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli202020.jpg
tegeldrinker17e16nov201760crop.jpg
tegeldrinkerbachusopvat17e10nov2017crop.jpg
tegeldrinkeropzeewezen17eeeuw30juni201956crop.jpg
tegeldrinkers17e14juni2017crop.jpg
tegeldrinkers17etegelmuseumotterloIMG_886720crop.jpg
tegelmensendrinker17eeeuw28jan201545crop.jpg
tegelmensendrinkermanheftglas17eeeuw13mrt201135.jpg
tegelmensendrinkerpriestermetkelk17eeeuw26apr201320crop.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli20202.jpg
tegeldrinker17eeeuw23juli202050crop.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli20204.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli202012.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli202014.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli202016.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuwDR5-kopie.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20201.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli20205.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20209.jpg
tegelpersonendrinker17eeeuw20febr2021IMG-3489crop-1.png
tegeldrinkers17eeeuw1juli20202.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20204.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20208.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli202012.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli202013.jpg
tegelpersonendrinker17eeeuw18sept2020IMG_768725cropscherp.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli202010.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli202011.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20207.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli202014.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli20207.jpg
tegelmensendrinkers17eeeuw8juli20209.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20203.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20206.jpg
tegeldrinkebroer19eeeuw10mei2022jpg-1.jpg
tegeldrinker17eeeuw23okt2022jpg-1.jpg
tegeldanser17eeeuw13aug2022jpg-1.jpg
tegelmensendrinkersaelmis18eeeuw640x63440.jpg
tegeldrinkers18eeeuw10juli202060.jpg
tegeldrinkers17eeeuw1juli20205.jpg
tegeldrinker17eeeuw3juli2023jpg-1.jpg

Fotoalbum: Drinkers 17e eeuw (2)


Twee tegels met  rokende en drinkende mensen.
1e helft 18e eeuw

Tegeltableau met een drinkende man met een kruik. 18 eeuw


Twee tegeltableaus met vrolijke drinkers. Relica's (of betreft het neppers?) 20 eeuw. Werden als zijnde zeer oude tegels aangeboden.

Tegeltableau met vrolijke drinker.
18e eeuw


Tegel met een drinkende visser met een garnalennet. Friesland Makkum midden 20e eeuw


Fotoalbum: Dronkemannen en Kotsers

Opvallend. Er zijn behoorlijk wat tegels gemaakt waar overgevende/kotsende personen op staan. En nog opvallender, het zijn allemaal mannelijke lieden die zich waarschijnlijk te goed hebben gedaan aan een forse hoeveelheid drank en daar de gevolgen van moesten ondervinden. Maar het kan ook zijn dat men iets verkeerds gegeten had want in de 17e eeuw was de hygiëne met etenswaren nog niet zoals deze nu is.