Ornamentale afbeeldingen op tegels

Al in de vroege 16e eeuwse Italiaanse majolicatijd komt op de ornamenttegel het schaakbord-motief voor, afwisselend in blauw en oranje-geel. Wel is een ding zeker, de Hollandse vroege ornamenttegels hebben hun oorsprong liggen in Spanje, dan wel in Italië en daarna vervolgens in de (Zuidelijke) Nederlanden. In deze vertelling beperk ik me allereerst tot de vroege productie van ornamentale tegels in de Zuidelijke Nederlanden.

15e-16e eeuw

Tegel met ornamentaal motief.
Spanje 1450-1500

Blokje van vier ornamentale tegels.
Spanje 1450-1500.

Ornamenten op tegels, eind 16e/17e eeuw

tegelornament160019nov201855crop.jpg

tegelornamentFrankrijk155024nov201820crop.jpg

ornament_2x_veiling_60.jpg

ornament7_8x_veiling.jpg

ornamenten_P1010995_15_crop.jpg

tegelornament160023nov2018crop.jpg

tegel_ornament_0A51_50.jpg

tegel_ornament_18nov2012.jpg

ornament8_8x_veiling.jpg

ornamenten_P1010998_17_crop.jpg

tegel_ornament_17okt2013_40.jpg

ornament_P1010999_17_crop.jpg

tegel_ornament_kleinform_12x12_cm_10dec2012_60.jpg

tegel_ornament_blauw.jpg

ornament9_8x_veiling.jpg

ornament13x13vierpas1600klhogegouwe93_30.jpg

tegel_vloertegels_viertje_1600.jpg

ornament13x13vierpas1600kllangegroenendaal_30.jpg

ornament_18aug2013_TMO_65_crop.jpg

ornament1_8x_veiling.jpg

tegel_ornament_afb_035_55_crop.jpg

ornament2_8x_veiling.jpg

tegel_ornament_17nov2012.jpg

verkochtHE11tegelornament17egebrokenIMG_958020crop.jpg

tegel_ornament_afb_005_60_crop.jpg

tegel_ornament1_1600_60.jpg

tegel_ornament_andreaskruis_viertje.jpg

tegel_ornament_0A23_CA_1580_55.jpg

tegel_ornament_17jan2015_crop.jpg

tegel_ornament_0A40_50.jpg

tegel_ornament_0A26_60.jpg

tegel_ornament_0A13_40.jpg

tegel_ornament_0A19_55.jpg

tegel_ornament_13sept2013_crop.jpg

ornament_2x_veiling_75_75.jpg

ORNament_34_1500-1600_25_crop.jpg

ornament_8x_veiling.jpg

tegel_ornament_0A37_45.jpg

tegel_ornament_niertegel_10mrt2011_60.jpg

ornament_granaatappels_kleinform1_65.jpg

ornament3_8x_veiling.jpg

tegel_ornament_0A39_50.jpg

tegel_ornament_0A44_50.jpg

tegel_ornament_0A45_50.jpg

tegel_ornament_5okt2013_50_crop.jpg

tegel_ornament_klaar_28nov2012_40.jpg

tegelornament16252okt201755crop.jpg

tegelornament11mrt2017crop.jpg

Omstreeks het midden van de 16e eeuw kwamen er steeds meer vloer-majolicategels op de markt. Dit waren de vroege ornamenttegels, bestaande uit gestileerde bladornamenten. Ze waren een beetje grof en primitief gestileerd, dat wel. De herkomst van deze tegels ligt vrijwel zeker in het spaans-moorse gebied. Hun voorbeeld vindt zijn oorsprong in de ingelegde vloertegels met pijpaarde. De productie van vroege majolicategels in gebruik als vloertegel heeft overigens niet erg lang geduurd. Deze tegels hadden heel snel last van slijtage. Na 1600 bestond de productie van dit soort tegels nog alleen maar uit tegels die aan de wand werden geplaatst, ook de vroege ornamenttegels dus

Omstreeks 1570

Ornamenten op tegels, eind 16e/17e eeuw (vervolg)

ORNament_35_75_crop.jpg

ornament4_4x_veiling.jpg

ornament5_4x_veiling.jpg

ornament-druiventros_30.jpg

tegel_ornament_25aug2012_60.jpg

tegel_ornament_klaar_bijzonder_19dec2012_60.jpg

tegel_ornament_ORN_27.jpg

tegel_ornament_ORN3.jpg

tegel_ornament_PICT0002_30_crop.jpg

franseleliesinkleur-ebay-3jan08_60.jpg

franselelietegel_blauw_1600_60.jpg

verkochtHE10tegelornament17egerestIMG_955920crop.jpg

ornament_4x_veiling.jpg

ORNament_19_crop_60.jpg

ornament-zeldzaamtype-tulp_30.jpg

ornament_1600_30.jpg

ORNamenten_17_55_crop.jpg

tegel_ornament_0a3_BETERE_OPNAME_DEZE_NEMEN_60.jpg

tegel_ornament_0A12_75_crop.jpg

tegel_ornament_0A48_55.jpg

tegel_ornament_12aug2011_30.jpg

tegel_ornament_14apr2013_30.jpg

tegel_ornament_afb_032_55_crop.jpg

tegel_ornament_ORN_23_60_crop.jpg

tegel_ornament_0A10_35.jpg

tegel_ornament_0A22_1500-1600_55.jpg

tegel_ornament_0A42_45.jpg

tegel_ornament_0A31_55.jpg

tegel_ornament_0A36_45.jpg

tegel_ornament_0A38_55.jpg

tegel_ornament_17e_60.jpg

tegel_ornament_c_20.jpg

tegel_ornament_FullSizeRender_40_crop.jpg

tegel_ornament_klaar_24febr2013_35.jpg

tegel_ornament_kleur_19okt2011_60.jpg

tegel_ornament_nistegel_16nov2012_30.jpg

tegel_ornament_0A1_50.jpg

tegel_ornament_0A11_30.jpg

randt13x13metdubbcirkel1570_30.jpg

tegel_ornament_1600_60.jpg

tegelornament17etegelmuseumotterloIMG_887215crop.jpg

tegel_ornament_0A46_50.jpg

tegel_ornament_0A49_50.jpg

tegel_ornament_20nov2013_75_crop.jpg

tegel_ornament_afb_002_55_crop.jpg

tegel_ornament_afb_003_55_crop.jpg

tegel_ornament_afb_033_55_crop.jpg

tegel_ornament_klaar_haarlem_24febr2013_35_crop.jpg

Ornamenten op tegels, 17e eeuw, in blauwe uitvoering

franselelietegel_blauw_1600_60-1.jpg

tegelornament165028dec201750crop.jpg

tegel_ornament_20sept2013_60_crop.jpg

ornament1-1600-25dec06_50.jpg

tegel_ornament_21nov2011_afwijkend_30.jpg

tegel_ornament_11mrt2011_35.jpg

tegelornament165024nov201770crop.jpg

tegelornamenttulp1625geresthoekIMG_976920crop.jpg

tegelornament17e23juni201870crop.jpg

tegel_ornament_22sept2015_40_crop.jpg

tegel_ornament_ORN_22_70.jpg

tegel_ornament_ORN_31_15_crop.jpg

tegel_ornament_ORN_33_20_crop.jpg

tegelornament17e14juni201870crop.jpg

tegel_ornament_ORN_36_MET_OSSENKOP_70_crop.jpg

tegel_ornament_ORN2_1690_45.jpg

tegel_ornament_ORN31_45_crop.jpg

tegel_ornament_viertje_crop.jpg

tegelornament16508mrt2018DSCF670025crop.jpg

tegel_ornament1_klaar_18nov2012_60.jpg

tegel_ornamentachtig_25juli2012_3143_50_crop.jpg

tegel_ornamenten_19mrt2013_crop.jpg

tegelornament16501juli201870crop.jpg

Ornamenten op tegels, 18e eeuw

ornament_vierpaspaarsornament-18e_001-25_70.jpg

tegel_ornament_ORN48.jpg

tegel_ornament_25sept2016_crop.jpg

tegelornamentviertje18eeeuw17sept201870crop.jpg

tegelornament18eeeuw19nov2018.jpg

tegelornamentenvierpas18e30okt2018crop.jpg

Ornamenten op tegels, 19e/20e eeuw

ornamentbloemenentakkenmetblaadjesblauw1880_60.jpg

ornament_bloemen-1900-2juni07_40.jpg

ornament_d40-5-ornament1-20.jpg

ornament_d40-9-ornament5-20.jpg

ornament_d40-10-ornament6-20.jpg

ornament_d40-13-ornament9-20.jpg

ornament_d40-25-tegels19e_eeuw9-20.jpg

ornament_d40-28-tegels19e_eeuw12-20.jpg

ornament_d40-32-tegels19e_eeuw16_002-20_crop_60.jpg

ornament_d40-33-tegels19e_eeuw16_003-10_crop.jpg

ornament_d40-34-tegels19e_eeuw16_004-10_crop.jpg

ornament_d40-35-tegels19e_eeuw16_005-10_crop.jpg

ornament_d40-37-tegels19e_eeuw16_008-10_crop.jpg

ornament_d40-41-vogelsinkleur-1900-blokjevan4-15_crop.jpg

ornament_vierpas_paars-blauw_1880__16aug2013_004_20_crop_55.jpg

ornament-20.jpg

ornamentbloemvanhulst1920_65.jpg

ornamentbruinester1910_60.jpg

ornamentdruiventrosnr424_60.jpg

ornament-granaatappels-1900_30.jpg

Ornamenten op tegels, 19e/20e eeuw, van Hulst Friesland

Aan het eind van de 19e/begin 20e eeuw waren ornamenttegels opnieuw populair. Ze werden door tal van fabrieken op de markt gebracht o.a. door de tegelfabriek Van Hulst uit Harlingen Friesland Een aantal tegels van deze fabriek staat hieronder afgebeeld. In veel gevallen staat op de achterzijde van de tegel het modelnummer aangegeven.